De kracht van muziek bij autisme
Uit hersenonderzoek is gebleken dat bij musicerende kinderen de linker hersenhelft (spraak en intellect) en de rechterhersenhelft (gevoelstoestand) sterker met elkaar verbonden raken dan bij niet-musicerende kinderen.
Neuropsycholoog Prof. Dr. Erik Scherder legt in o.a. deze lezing uit dat dit komt doordat het volume van de corpus callosum, de verbindingsbalk tussen beide hersenhelften, toeneemt bij kinderen die een instrument bespelen.
Doordat de corpus callosum in volume toeneemt kunnen de hersenhelften beter met elkaar communiceren, wat volgens Scherder ongelooflijk belangrijk is.
Globaal gezegd bepaalt de rechterhersenhelft onze emotie en de linkerhersenhelft ons gedrag.
Gedrag en emotie worden dus beter op elkaar afgestemd. Kinderen met autisme hebben hierdoor veel baat bij muziek.
Bij alle autistische stoornissen is namelijk sprake van een stoornis in het functioneren van de hersenen. Informatie die bij de hersenen binnenkomt wordt hierdoor onvoldoende tot een zinvol geheel samengevoegd. [Hellingman-Fernhout (2000)]
Het rijpingsproces van de Corpus Callosum en zenuwbanen verloopt bij kinderen met een autistische stoornis namelijk afwijkend en vertraagd. Ook de onderlingen verbindingen tussen de diverse hersencentra ontwikkelen zich minder waardoor het overdragen van neurale informatie en het combineren van deze informatie minder goed verloopt. [Delfos (2001)]
Juist deze verbindingen, en de Corpus Callosum worden door het maken van muziek versterkt!
Muziektherapie voor kinderen met autisme
Muziektherapie is het gericht inzetten van muziek bij behandeling, onderbouwd vanuit onderzoek.
Kinderen met autisme maken door middel van muziektherapie beter contact met hun omgeving en kunnen zich vrijer uiten.
Hieronder vindt u een aantal doelstellingen waaraan gewerkt kan worden tijdens de muziektherapie [Smeijsters, H. (2006)]:
Communicatie en contact
– Versterken en verbeteren van de contactvaardigheden
– Inzicht verkrijgen in de eigen bijdrage in het contact
– Ontwikkelen en stimuleren van het initiatief tot contact
– Aangaan en onderhouden van contact
– Bevorderen van de spraak
Sociaal
– Ervaren van de ander of anderen en leren om hen ruimte te geven; de beurt geven,
de aandacht naar buiten richten
– Versterken van de sociale vaardigheden; de regie nemen, spelregels hanteren, samenspelen
– Leren omgaan met de veranderende omgeving; de flexibiliteit vergroten
Emotioneel
– Leren kennen en vormgeven van emoties
– Ontwikkelen van de eigenheid; initiatief nemen, herkennen van zichzelf, omgaan met autisme
– Vergroten van het zelfvertrouwen en stimuleren van een positief zelfbeeld
Cognitief
– Verbeteren van de kennis en het abstractievermogen; begrippen verduidelijken
– Vergroten van het concentratievermogen en de spanningsboog, leren om zichzelf te structureren
– Ervaren van structuur en ordening
Zintuiglijk en motorisch
– Doorbreken van stereotiepe gedragingen
– Verminderen van rigiditeit en reguleren van impulsen
– Vergroten van het lichaamsbesef; stimuleren van beweging
– Verbeteren van de fijne motoriek en verminderen van spastische motoriek
– Tolerantie ten opzichte van geluiden verbeteren; overgevoeligheid en ondergevoeligheid tegengaan
Bronnen:
– Hellingman-Fernhout (2000). De grabbelton van het autismespectrum. Bussum: Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA).
– Delfos (2001). Een vreemde wereld. Over autisme, het syndroom van Asperger en PDD-NOS. Voor ouders, partners, hulpverleners, en de mensen zelf. Amsterdam: SWP.
– Smeijsters, H. (2006). Handboek muziektherapie: Evidence based practice voor de behandeling van psychische stoornissen, problemen en beperkingen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.