Of je nu muziek maakt, of er alleen maar naar luistert: diverse onderzoeken hebben bevestigd dat muziek een aantoonbaar positief effect heeft op de hersenen. Muziek blijkt de plasticiteit van de hersenen doorlopend te stimuleren.

Hoogleraren M. Thaut en I. MacIntosh kwamen tot de ontdekking dat – door het zeer gericht aanbieden van muziek en puls – motorische, spraak en cognitieve problemen met een neurologische oorsprong effectieve verbeteringen bereikt kunnen worden.

Muziek kan onder andere stress verminderen en de stemming verbeteren, en is een krachtig middel in het verminderen van symptomen van bepaalde hersenaandoeningen, als NAH, Parkinson en dementie.

Muziek kan deze aandoeningen helaas niet genezen, maar door bewuste toepassing kan muziek(therapie) veel betekenen in de behandeling van deze ziektes en ter bevordering van de levenskwaliteit.

Muziek is van invloed op onze hersengolven, waardoor het ons kan stimuleren en laten ontspannen.
Uit hersenonderzoek weten we onder andere dat het luisteren naar, en het maken van, muziek de verbinding en de activiteit tussen de linker en rechter hersenhelft bevordert.

Muziek activeert diverse hersengebieden en stimuleert de samenwerking tussen hersengebieden.

Het is een van de weinige activiteiten waarbij het gehele brein wordt aangesproken en gebruikt.

Uit onderzoek van Jaschke (2019) blijkt dat bij passief luisteren 5% van het brein wordt geactiveerd.

Maak je iemand bewust van de muziek die afspeelt, waardoor iemand actief gaat luisteren, dat is 32% van het brein geactiveerd.

hersenactiviteit muziek

Dementie

Mensen met dementie leveren tijdens het ziekteproces veel vaardigheden in, maar wat vaak lang blijft bestaan is het vermogen muziek te herkennen. En dat is voor hen een zegen in een almaar afbrokkelende en soms beangstigende wereld.

Of je nu wel of niet een leven hebt geleid met veel muziek en/of zingen, muziek en liedjes worden opgeslagen in de hersenen. Het is een wonder om te zien hoe mensen in een gevorderd stadium van dementie muziek van vroeger kunnen herkennen en hier veel plezier aan kunnen beleven.

Een wonder, omdat de ziekte veel schade aanricht aan hersengebieden en hun verbindingen.

Wat helemaal mooi is, is dat bij het luisteren naar muziek van vroeger ook andere herinneringen naar boven komen, waarover men vaak ook weer begint te praten.

De twee gebieden die een rol spelen bij het geheugen voor muziek van vroeger blijven het meest gespaard tijdens het verloop van de ziekte dementie (Jacobsen et al., 2015)

Je zou dus kunnen zeggen dat het muzikale geheugen het langst bewaard blijft, ook in een vergevorderd stadium van dementie.

Als de patiënt de muziek of het liedje hoort komt het onbewust (impliciet) weer naar boven in het geheugen, zonder er bewust over na te denken.

Parkinson

Muziektherapie kan vermoeidheid, tremor, onwillekeurige bewegingen en spraakproblemen verminderen. 
Ritmische muziek kan een positief effect hebben op het lopen; het gaat minder aarzelend, met grotere stappen en startproblemen worden overwonnen, daarnaast kan het de kans op ‘bevriezen’ (freezing) verminderen.

Neuroloog Bas Bloem vertelde in de tv-show De Muziek Gaat Door dat muziek een belangrijk nieuw wapen in de behandeling van de ziekte is. Volgens Bloem werkt muziek op twee manieren als therapie. “Aan de ene kant is het een ritme. Het tekort aan dopamine maakt dat je geen ritmes meer kan maken. En lopen is iets ritmisch. Door een extern ritme te gebruiken, kun je weer beter lopen*. De andere component is emotie. Muziek brengt positieve emoties met zich mee. Dat knijpt weer extra dopamine uit je hersenen waardoor mensen ook beter kunnen bewegen.”

Je kunt het fragment hieronder terugkijken, hierbij worden ook mooie beelden getoond van het effect van muziek op het looppatroon van mensen met Parkinson*:

* hier wordt RAS (Rhythmic Auditory Stimulation) een van de 21 Neurologische muziektherapie (NMT) methoden kort uitgelegd en in beeld gebracht. Alle methoden vanuit de Neurologische Muziektherapie spelen in op het bewust toepassen van de invloed van muziek op de hersenen, op basis van neurowetenschappelijk onderzoek. Je kunt hier meer over NMT lezen.

 

Benieuwd hoe je de kracht van muziek bewust in kunt zetten in een specifieke situatie?
Misschien is een “Muziekvisie” sessie/traject iets voor jou, je kunt er hier meer over lezen: